Onlangs heeft De Nederlandsche Bank (DNB) een miljoenenboete opgelegd aan de cryptocurrency exchange Coinbase, omdat het bedrijf zonder registratie opereerde op de Nederlandse markt. Vorig jaar werd Binance op soortgelijke wijze bestraft voor dezelfde overtreding. In deze blog gaan we dieper in op de juridische kant van het verhaal. Waar bestaat de overtreding precies uit? Hoe zit het met de Nederlandse affiliates die Coinbase promootten terwijl het bedrijf zich niet op de Nederlandse markt mocht richten?
*Coinbase kan tot en met 2 maart 2023 in bezwaar gaan tegen de boete.
Cryptobedrijf registreren bij de DNB
Een bedrijf dat in Nederland diensten aanbiedt voor het wisselen tussen crypto en gewoon geld en / of een bedrijf die als aanbieder van wallets moet worden beschouwd, moet zich registreren bij de DNB. Deze registratieplicht vloeit direct voort uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Op grond van artikel 30 van deze wet, heeft DNB de bevoegdheid om handhavend op te treden tegen overtredingen. Deze registratieplicht ziet niet alleen op Nederlandse cryptobedrijven, maar ook op buitenlandse cryptobrokers die in Nederland de markt op willen.
Boetebesluit Coinbase DNB
Hoewel DNB op 22 september 2022 aan Coinbase alsnog een registratie heeft verleend voor het aanbieden van cryptodiensten, heeft Coinbase al vanaf 15 november 2020 zich op diverse manieren gericht op de Nederlandse markt. Bijvoorbeeld via het beschikbaar stellen van een Nederlandse website en een Coinbase Affiliate Program waar ook Nederlandse affiliates bij aangesloten waren. Door te opereren op de Nederlandse markt zonder de benodigde registratie, heeft Coinbase – volgens DNB – in overtreding gehandeld met artikel 23b, eerste en tweede lid, en artikel 23c, derde lid van de Wwft.
Nederlandse affiliates van Coinbase
In het boetebesluit van DNB komt naar voren dat Coinbase zich via verschillende Nederlandse affiliates actief heeft gericht op de Nederlandse markt. Deze affiliates waren betrokken bij het Coinbase Affiliate Program en promootten actief de producten en diensten van Coinbase, ondanks dat er in de Affiliate Marketing Guide van Coinbase het volgende stond (citaat uit het boetebesluit DNB):
“Coinbase’s products and services are not available in every country or in every state, territory, or province within a given country. While it’s understandable that certain users in restricted areas may access generally available content, any targeted marketing campaigns which promotes Coinbase, including sending links related to Coinbase, must not be directed within the below prohibited jurisdictions. This list of restricted countries was last updated in December 2021 and may continue to be updated from time to time. […] Europe: […] Netherlands.”
Men kan zich afvragen in hoeverre de Nederlandse affiliates van Coinbase verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor hun affiliate marketingactiviteiten. Ze hebben Coinbase immers actief gepromoot terwijl het bedrijf zonder registratie op de Nederlandse markt opereerde. DNB heeft op basis van de Wwft echter niet de handvaten om affiliates aan te pakken. Ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) lijkt niet zoveel met crypto-affiliates te kunnen. Cryptocurrencies worden in de regel namelijk niet aangemerkt als financiële producten of diensten en vallen daarom buiten de reikwijdte van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en dus ook buiten het toezicht van de AFM.
Wellicht zouden de affiliates kunnen worden aangesproken op grond van de OH-regels (oneerlijke / misleidende handelspraktijken). Op de zwarte lijst van handelspraktijken, bijlage I punt 9, staat immers het volgende:
“Beweren of anderszins de indruk wekken dat een product legaal kan worden verkocht wanneer dit niet het geval is.”
In hoeverre het ook daadwerkelijk mogelijk zal zijn om affiliates via deze OH-regels aan te pakken is nog te bezien. Wij houden de ontwikkelingen in ieder geval nauwlettend in de gaten.
Meer weten over dit onderwerp? Neem gerust contact op met onze juristen.
