Overeenkomst van opdracht: juridische gids voor opdrachtgevers

Wil je als opdrachtgever een zzp’er inhuren? Dan is het key om de samenwerking goed vast te leggen met een waterdichte opdrachtovereenkomst voor zzp’ers. Zeker met het oog op schijnzelfstandigheid. 

Overeenkomst van opdracht zzp opstellen

Een freelancer inhuren via een overeenkomst van opdracht lijkt op het eerste gezicht eenvoudig. Geen werkgeverslasten, geen ontslagrecht, geen pensioenafdracht. Maar vergis je niet: juist door de vrijheid van de zzp’er is het essentieel om goede juridische afspraken te maken over onder andere: 

  • Zelfstandigheid van de zzp’er (om schijnzelfstandigheid en naheffingen te voorkomen)
  • Aansprakelijkheid bij fouten of schade
  • Auteursrechten en andere intellectuele eigendomsrechten
  • Privacy en verwerking van persoonsgegevens
  • Exclusiviteit en nevenactiviteiten

Een duidelijk opgestelde freelance opdrachtovereenkomst voorkomt onduidelijkheid, juridische conflicten en fiscale verrassingen achteraf.

Op deze pagina

Wat moet er in een goede overeenkomst van opdracht voor een zzp’er staan?

 

Een goede inhuurovereenkomst – ook wel opdrachtovereenkomst of freelance contract genoemd – legt niet alleen de praktische afspraken vast, maar voorkomt ook verwarring of juridische geschillen. Zeker als je vaker werkt met zelfstandigen of een langdurige samenwerking aangaat, is het belangrijk dat je contract meer is dan alleen een standaard sjabloon.

Hieronder vind je de onderdelen die eigenlijk altijd in een stevige inhuurovereenkomst voor een zzp’er moeten staan, met toelichting én een voorbeeld uit de praktijk:

1. Specifieke omschrijving van de werkzaamheden:

Wat gaat de zzp’er precies voor je doen? Hoe concreter, hoe beter. Dit voorkomt dat verwachtingen uit elkaar lopen.

Voorbeeld: Je huurt een freelance tekstschrijver in. Je kunt zeggen: “schrijft blogs.” Maar beter is: “levert wekelijks één blog van minimaal 800 woorden over actuele juridische onderwerpen, inclusief SEO-optimalisatie en beeldsuggesties.”

2. Duur van de opdracht:

Gaat het om een project met een duidelijke einddatum, of is het een open samenwerking zonder vaste looptijd? Leg ook vast hoe en met welke opzegtermijn de overeenkomst beëindigd kan worden.

Denk aan: “Deze overeenkomst gaat in op 1 juni en eindigt op 31 augustus, tenzij schriftelijk anders overeengekomen. Opzegtermijn bedraagt twee weken.”

3. Vergoeding en betalingsvoorwaarden:
Wat betaal je, wanneer, en onder welke voorwaarden? Werk je met een vaste prijs per project, een uurtarief of een maandelijkse factuur? En hoe snel moet jij betalen?

Tip: vermeld ook of reiskosten en andere onkosten zijn inbegrepen. 

 

 

4. Zelfstandigheid van zzp’er:

Om te voorkomen dat de Belastingdienst de samenwerking aanmerkt als verkapt dienstverband (schijnzelfstandigheid), is het belangrijk op te nemen dat jullie uitdrukkelijk géén arbeidsovereenkomst beogen. Ook kun je de zzp’er een ZZP-verklaring laten ondertekenen.

5. Intellectuele eigendomsrechten:

Wie is eigenaar van wat er gecreëerd wordt? In de meeste gevallen blijven die rechten bij de zzp’er, tenzij je schriftelijk anders afspreekt.

6. Aansprakelijkheid bij fouten of schade

Wat als de zzp’er een fout maakt of schade veroorzaakt: ben jij dan de pineut, of is hij of zij aansprakelijk? En tot welk bedrag? Tip: in sommige branches is het slim om te vragen naar een beroepsaansprakelijkheidsverzekering.

7. Vervanging

Mag de zzp’er zich laten vervangen? Mag hij iemand anders inschakelen om (een deel van) de klus uit te voeren? Zo ja: onder welke voorwaarden? 

8. Geheimhouding

Komt de zzp’er in contact met vertrouwelijke informatie? Dan is het verstandig een geheimhoudingsclausule op te nemen óf een aparte NDA te laten tekenen.

Is een overeenkomst van opdracht hetzelfde als een arbeidsovereenkomst?

 

Nee. Bij een arbeidsovereenkomst is er sprake van gezag, verplichte persoonlijke arbeid en loonbetaling: de klassieke kenmerken van een dienstverband. Bij een overeenkomst van opdracht ontbreekt die hiërarchische verhouding. De opdrachtnemer werkt zelfstandig, zonder directe aansturing of verplichte werktijden.

Toch is het verschil niet altijd glashelder. De Belastingdienst handhaaft sinds 2025 weer actief op schijnzelfstandigheid: situaties waarin een zzp’er feitelijk functioneert als werknemer. In zo’n geval kan jouw organisatie alsnog worden aangeslagen voor loonheffingen en premies. 

Juist daarom is het zo belangrijk om de zelfstandigheid van de opdrachtnemer juridisch goed vast te leggen. Dat begint met een duidelijke en zorgvuldig opgestelde overeenkomst van opdracht.

Wanneer moet je extra alert zijn op schijnzelfstandigheid?

Werk je met een zelfstandige die:

  • op vaste dagen of tijden werkt (zoals dinsdagochtend op kantoor),
  • langere tijd exclusief aan jouw organisatie verbonden is,
  • structureel gebruikmaakt van jouw systemen, tools of e-mailadres,
  • geen andere opdrachtgevers heeft of actief werft,
  • zich nauwelijks presenteert als zelfstandig ondernemer (denk aan: geen website, geen eigen merk, geen offertes).

Dan is het risico op schijnzelfstandigheid verhoogd. Laat in dat geval altijd een jurist meekijken.

Meer weten over het risico op schijnzelfstandigheid? Lees onze uitgebreide gids over schijnzelfstandigheid, inclusief risico-check en praktische tips voor opdrachtgevers. 

Wat zijn de risico’s voor opdrachtgevers?

  1. Schijnzelfstandigheid: Je loopt het risico dat de samenwerking als verkapt dienstverband wordt gezien.
  2. Aansprakelijkheid: Bij schade of fouten van de zzp’er, kun jij aansprakelijk gesteld worden.
  3. Intellectueel eigendom: Zonder goede afspraken behoudt de opdrachtnemer de rechten op wat hij of zij maakt.
  4. Privacy & AVG: Verwerkt de zzp’er persoonsgegevens? Dan heb je misschien een verwerkersovereenkomst nodig.

Hoe zit het met het auteursrecht van de zzp’er?

 

Veel opdrachtgevers denken ten onrechte dat ze automatisch eigenaar worden van wat een zzp’er oplevert. Dat is juridisch onjuist. Volgens het auteursrecht ligt het eigendom standaard bij de maker, tenzij anders overeengekomen in het contract.

Laat je dus door een grafisch ontwerper een logo of visuele content maken? Dan mag jij dat werk niet zomaar opnieuw gebruiken of doorverkopen. Ook niet als jij hebt betaald voor de opdracht. Wil je volledige rechten verkrijgen? Dan moet dit expliciet zijn opgenomen in de overeenkomst.

Geheimhouding: NDA of clausule in het contract?

 

Komt jouw freelancer in aanraking met gevoelige informatie, zoals klantgegevens of strategische plannen? Dan is het aan te raden om de zzp’er een geheimhoudingsverklaring (NDA) te laten ondertekenen of een geheimhoudingsclausule in de overeenkomst van opdracht op te nemen.

Zeker bij concurrentiegevoelige sectoren of wanneer je informatie wilt beschermen onder de Wet bescherming bedrijfsgeheimen, is dit een must.

Moet je een verwerkersovereenkomst afsluiten met je zzp’er?

 

Wanneer een zzp’er persoonsgegevens verwerkt buiten jouw directe instructie of omgeving, dan moet je mogelijk een verwerkersovereenkomst sluiten.

Voorbeeld: een freelance marketeer die zelfstandig campagnes beheert en klantdata verwerkt buiten jouw systemen, valt onder de AVG-plicht tot een verwerkersovereenkomst. Maar een freelancer die in jouw CRM werkt onder jouw aansturing, valt daar meestal niet onder.

Onze juristen kunnen je helpen inschatten of dit nodig is, en zo ja: het juiste document opstellen.

Je kunt in deze blog overigens verder lezen over dit onderwerp (mocht je dat interessant vinden).

Opzegging van de overeenkomst: wat mag je als opdrachtgever?

Als opdrachtgever heb je in principe het recht om een overeenkomst van opdracht op elk moment op te zeggen, ook als er niets over opzegging is afgesproken in het contract. De wet geeft je die mogelijkheid, maar daar hangt wél een verantwoordelijkheid aan: je moet dan mogelijk een schadevergoeding of redelijke vergoeding betalen aan de opdrachtnemer, zeker als die al kosten heeft gemaakt of werk heeft verricht.

Bij een overeenkomst voor onbepaalde tijd is tussentijdse opzegging meestal eenvoudiger en kun je met een afgesproken opzegtermijn werken. Bij een overeenkomst voor bepaalde tijd ligt dat anders. Dan is het belangrijk om contractueel vast te leggen of en hoe tussentijdse opzegging mogelijk is. Zo voorkom je discussie als je om welke reden dan ook de samenwerking wilt beëindigen vóór de afgesproken einddatum.

Let op: Staat er niets over opzegging in de overeenkomst? Dan gelden de wettelijke bepalingen, en die zijn niet altijd even praktisch. Zet dit dus altijd zwart op wit.

Waarom modelovereenkomsten niet voldoende zijn

Modelovereenkomsten van de Belastingdienst zijn een handige basis, maar vaak onvoldoende. Ze bieden geen bescherming bij:

  • Aansprakelijkheid: er ontbreekt vaak een duidelijke regeling voor fouten, schade en verzekering.
  • Intellectueel eigendom: standaardmodellen regelen meestal niets over wie eigenaar is van het resultaat.
  • Privacy en AVG: je blijft als opdrachtgever verantwoordelijk, maar veel modellen missen concrete bepalingen.

Een op maat gemaakte overeenkomst biedt juridische duidelijkheid én bescherming als er iets misgaat.

FAQ over de overeenkomst van opdracht  

Een freelance contract is een vorm van overeenkomst van opdracht. Beide regelen de samenwerking met een zzp’er, maar 'freelance contract' is geen juridische term. In de praktijk bedoelt men met beide hetzelfde: een contract waarin de afspraken met een zelfstandig ondernemer worden vastgelegd.

Een opdrachtovereenkomst is niet wettelijk verplicht, maar wél sterk aanbevolen. Het beschermt zowel jou als de zzp’er juridisch (en fiscaal i.v.m. schijnzelfstandigheid). Zeker als de opdracht langer duurt of complex is, is een schriftelijke overeenkomst key om schijnzelfstandigheid en conflicten hieromtrent te voorkomen.

Zonder duidelijke overeenkomst kun je als opdrachtgever aansprakelijk zijn voor schade, of aangeslagen worden voor loonbelasting en premies bij schijnzelfstandigheid. Ook loop je risico op conflicten over auteursrechten, geheimhouding of betalingsvoorwaarden.

Nee, niet altijd. Of vervanging mag, hangt af van de afspraken in het contract. Toestemming tot vervanging kan juist helpen om schijnzelfstandigheid te onderbouwen, maar je mag hier voorwaarden aan stellen (bijv. vooraf overleg of gelijkwaardige kwalificaties).

Ja, als de zzp’er toegang heeft tot vertrouwelijke informatie, is een NDA of geheimhoudingsclausule aan te raden. Dit voorkomt dat gevoelige gegevens op straat komen te liggen en biedt juridische bescherming bij overtreding.

In principe ligt het auteursrecht bij de maker, dus de zzp’er. Wil je eigenaar worden van wat er is gemaakt (bijvoorbeeld een tekst, design of software)? Dan moet je dit expliciet vastleggen in de opdrachtovereenkomst.

Nee, meestal niet. Modelovereenkomsten van de Belastingdienst zijn nuttig voor fiscale duidelijkheid, maar bieden geen bescherming op het gebied van aansprakelijkheid, intellectueel eigendom of privacy. Maatwerk is vaak veiliger.

Als een zzp’er zelfstandig persoonsgegevens verwerkt buiten jouw beheer (bijvoorbeeld via een eigen systeem), dan is een verwerkersovereenkomst verplicht onder de AVG. Onze juristen kunnen je helpen inschatten of dit nodig is.

Juridisch advies of maatwerkcontract nodig? 

Wij helpen kleine, middelgrote én grote ondernemingen met het opstellen van zzp-contracten die voldoen aan wetgeving én de praktijk. Geen onnodig jargon, maar duidelijke taal en contracten die doen wat ze moeten doen: jou beschermen.

👉 Wil je een inhuurovereenkomst op maat laten opstellen voor jouw freelancer of zzp’er? Neem vrijblijvend contact op met één van onze juristen.

Foto van mr. Hester Spaans

mr. Hester Spaans

Co-founder & Senior Legal Counsel

Neem contact met ons op
Scroll naar boven

Vraag hier je juridische offerte aan

mr. Hester Spaans

Co-founder & General legal consultant

Hester is een van de oprichters van Spaans&Spaans en werkt als General Legal Consultant. Ze heeft meerdere masters in het recht afgerond aan de Universiteit van Amsterdam en het voorrecht gehad een half jaar aan de University of Hong Kong te mogen studeren. Gefrustreerd over de stoffige juridische wereld, besloot ze destijds het heft in eigen hand te nemen en als ondernemer te starten. 

Inmiddels werkt ze al zo’n 5 jaar bij Spaans&Spaans en heeft ze honderden ondernemers mogen bijstaan met vraagstukken op het snijvlak van IT en recht.

Haar passie voor tech (en met name web3!) is van grote waarde bij het ‘vertalen’ van juridische regelgeving op het gebied van ICT/internet-en privacyrecht naar de dagelijkse technische realiteit. Klanten omschrijven haar als doortastend, vakkundig en pragmatisch. Om haar kennis op peil te houden is ze o.a. lid van de Vereniging voor Auteursrecht. 

mr. Lucia Spaans

Co-founder & Privacy officer

Lucia is mede-oprichter van Spaans&Spaans en werkt gedreven samen met het team aan het leveren van onze juridische diensten op top niveau.

Ze is enorm gemotiveerd en een perfectioniste (soms, oké, dikwijls, op het irritante af) die alles tot in de puntjes geregeld wil zien. Haar passie voor het recht kwam al naar voren tijdens haar studietijd in Amsterdam, waar ze ervoor koos om twee juridische masters te volgen. Het liefst controleert ze alle juridische stukken en correspondentie die dagelijks bij Spaans&Spaans de deur uitgaan meerdere malen, zodat de cliënt er zeker van kan zijn dat alles perfect geregeld is.

Verder is ze een groot fan van koffie, reist ze graag en is ze actief als gitariste (ja, echt).