Of je jouw auteursrechten moet laten afkopen, is een lastige discussie die vaak terugkomt bij developers en hun opdrachtgevers. Voorop staat natuurlijk dat als hoofdregel geldt dat het auteursrecht bij de feitelijke maker (i.e. de developer) ligt. Door het kopen van het auteursrecht, kan er echter wel degelijk van eigenaar worden gewisseld.
Afkopen van rechten
Even voor de duidelijkheid: er bestaat geen wettelijke definitie van de term “afkopen van rechten”. Alhoewel de term vaak wordt gebruikt, is het daarom niet altijd even duidelijk wat ermee wordt bedoeld. Gaat het over de overdracht van rechten of wordt er slechts een onbeperkte licentie verstrekt? Om misverstanden te voorkomen, is het aan te raden om de term “afkopen” niet te gebruiken en het bij de wettelijke termen als “overdracht” of “licentie” te houden. Als ik het in deze blog over het afkopen van auteursrecht heb, refereer ik trouwens aan de overdracht van het auteursrecht.
Verschil overdracht vs. licentie
Bij een overdracht van auteursrechten worden (meestal) alle gebruiksrechten aan de ander overgedragen. De ander wordt, als het ware, de nieuwe eigenaar van het auteursrecht. Overdracht is wat dat betreft het best te vergelijken met koop. Na overdracht heb je als developer ook geen zeggenschap meer over het gebruik van jouw software. Je bent jouw auteursrecht kwijt. Dit betekent ook dat als jij een software project in jouw portfolio wil gebruiken, je hiervoor om toestemming zal moeten vragen.
Bij een licentie wordt er niks overgedragen, maar krijgt de ander slechts een gebruiksrecht. Aan dit gebruiksrecht zitten vaak allerlei voorwaarden verbonden. Voorbeeld: je mag de software alleen gebruiken binnen Nederland, voor de duur van 12 maanden, etc. Goed, die ander wordt dus niet de nieuwe eigenaar van de auteursrechten, maar krijgt wel een recht om de software te gebruiken. Dit gebruiksrecht noemen we ook wel een licentie en kan prima worden vergeleken met “huur”.
Overdracht moet schriftelijk
Het afkopen van auteursrechten (i.e. de overdracht ervan) moet altijd bij schriftelijke akte gebeuren. In de praktijk noemt men dit vaak een akte van overdracht. Het auteursrecht mondeling overdragen, kan dus niet.
Voordat je überhaupt gaat nadenken over een mogelijke overdracht van de auteursrechten op software, is het handig om eerst te checken bij wie dat auteursrecht eigenlijk ligt. Je kan namelijk niet iets overdragen wat je niet hebt.
Om er zeker van te zijn dat de overdracht van het auteursrecht goed verloopt, is het daarom essentieel om altijd even te checken of de developer die zijn handtekening onder de akte zet, wel daadwerkelijk het auteursrecht heeft. Dit lijkt heel vanzelfsprekend, en toch gaat het vaak fout. Als de developer bijvoorbeeld in dienst is bij een bedrijf, heeft hoogstwaarschijnlijk niet de developer het auteursrecht maar zijn werkgever. Een overdracht door de developer is dan ook zinloos.
Afkopen van persoonlijkheidsrechten
Persoonlijkheidsrechten (zoals het recht op naamsvermelding van de developer) kunnen niet worden overgedragen. Dit betekent dat de developer ook na een overdracht van zijn auteursrecht, alsnog eigenaar is van bepaalde persoonlijkheidsrechten. Het volledig afkopen van persoonlijkheidsrechten is dus niet mogelijk. Wat wel mogelijk is, is dat de developer afstand doet van bepaalde persoonlijkheidsrechten. Dit moet je dan natuurlijk wel duidelijk vastleggen in de akte van overdracht.
Afkopen van auteursrecht
De overdracht van auteursrechten op software is lastiger dan het lijkt. Zo is het vaak moeilijk om de daadwerkelijke auteursrechthebbende(n) te achterhalen. Het is daarom altijd aan te raden om een jurist te betrekken bij de overdracht, zodat je zeker weet dat je als opdrachtgever niet met lege handen komt te staan c.q. je als developer meer weggeeft dan oorspronkelijk je bedoeling was.
Hulp nodig? Neem gerust contact met ons op of vraag direct een offerte aan voor het opstellen van een akte van overdracht.
