Het herroepingsrecht is een krachtig instrument dat het EU-recht aan de consument geeft, en Europese consumenten maken er dan ook vaak gebruik van. Als ondernemer kan dit soms behoorlijk vervelend zijn. Je hebt net een product verkocht, en voordat je het weet, staat het alweer op de stoep om teruggestuurd te worden. Of wat te denken van een online cursus die een klant binnen 24 uur volledig doorloopt, om daarna het geld terug te vragen? Dit brengt niet alleen meer werk met zich mee, zoals het verwerken van retouren en het aanvullen van de voorraad, maar ook extra kosten en vaak een flinke dosis irritatie.
Gelukkig biedt het EU-recht enkele uitzonderingen op het herroepingsrecht waar je als ondernemer van kunt profiteren. In deze blog gaan onze juristen uitgebreid in op deze mogelijkheden en leggen we uit hoe je jezelf kunt beschermen tegen onredelijke retourverzoeken.
Wat houdt het herroepingsrecht in?
Met het herroepingsrecht krijgt de consument de mogelijkheid om een aankoop die hij op afstand heeft gedaan (meestal via het internet, maar denk aan de telefoon bijvoorbeeld) binnen 14 dagen te annuleren nadat hij het product heeft ontvangen, of nadat hij de overeenkomst voor diensten of digitale inhoud heeft gesloten.
De EU-wetgever heeft besloten dit recht aan consumenten te geven omdat wordt aangenomen dat de consument bij dit soort aankopen de zwakkere partij is.
Goed om te weten: het herroepingsrecht geldt ongeacht of het contract betrekking heeft op de levering van fysieke goederen, de verstrekking van diensten of de levering van digitale inhoud. Dus of een consument nu een nieuwe laptop heeft gekocht, een online cursus heeft aangeschaft, of een e-book heeft gedownload, hij heeft in principe altijd het recht om binnen de gestelde termijn zijn aankoop te annuleren. De uitzonderingen die op deze wettelijke regel bestaan (die voor ondernemers heel nuttig kunnen zijn), bespreken we verderop in deze blog.
Kan het herroepingsrecht worden uitgesloten?
Nee, je kunt het herroepingsrecht niet uitsluiten. Dit recht is namelijk semi-dwingend, wat betekent dat je er niet ten nadele van de consument van mag afwijken. Het is bedoeld om de consument te beschermen, dus je kunt niet zomaar een clausule in je algemene voorwaarden opnemen die het herroepingsrecht uitsluit of beperkt. Je kunt het natuurlijk altijd proberen, maar een uitsluiting of beperking van het herroepingsrecht zou in strijd zijn met de wet en waarschijnlijk als onredelijk bezwarend worden beschouwd.
Kun je dan helemaal niets als ondernemer? Zeker niet. Hoewel het herroepingsrecht in principe niet kan worden uitgesloten, zijn er wel enkele wettelijke uitzonderingen die je kunt benutten.
Wanneer heeft de consument geen herroepingsrecht?
In bepaalde gevallen heeft de consument geen recht om van zijn aankoop af te zien. De consument heeft dan dus geen herroepingsrecht. Deze uitzonderingen zijn wettelijk geregeld. In artikel 6:230p van het Burgerlijk Wetboek kun je de lijst met uitzonderingen terugvinden.
Enkele belangrijke uitzonderingen die in de praktijk van belang zijn voor ondernemers, zijn:
- De levering van producten die volgens de specificaties van de consument zijn gemaakt of duidelijk gepersonaliseerd zijn (maatwerk dus). Denk bijvoorbeeld aan een op maat gemaakt kostuum of een gepersonaliseerd cadeau, zoals een gegraveerd sieraad.
- De levering van verzegelde goederen die om gezondheids- of hygiënische redenen niet kunnen worden geretourneerd als ze eenmaal zijn geopend. Denk onder meer aan bepaalde cosmetische producten zoals mascara’s en lippenstiften.
- De levering van digitale inhoud die niet op een fysiek medium wordt geleverd, als de uitvoering is begonnen met de voorafgaande, uitdrukkelijke toestemming van de consument en zijn erkenning dat hij daardoor zijn recht op herroeping verliest. Denk bijvoorbeeld aan het downloaden van een e-book. Als de download is gestart en de consument heeft erkend dat hij zijn herroepingsrecht verliest, kan hij de aankoop niet meer annuleren.
- De levering van diensten nadat de dienst volledig is uitgevoerd, op voorwaarde dat de uitvoering is begonnen met de voorafgaande, uitdrukkelijke toestemming van de consument en zijn erkenning dat hij zijn recht op herroeping verliest zodra het contract volledig is uitgevoerd door de aanbieder.
Hieronder gaan we dieper in op hoe je als ondernemer, die digitale producten aanbiedt (zoals een online cursus of een e-book), ervoor kunt zorgen dat je op de juiste manier gebruik maakt van de uitzondering op het herroepingsrecht en jezelf beschermt tegen onnodige terugbetalingen.
Geen herroepingsrecht bij digitale producten
Stel je voor, een klant koopt een digitale gids vol waardevolle tips en downloadt deze nog dezelfde dag. Enthousiast leest hij diezelfde dag de gids helemaal uit, maar besluit vervolgens toch zijn geld terug te willen en beroept zich op zijn herroepingsrecht. Voor jou als ondernemer natuurlijk een behoorlijk frustrerende situatie (understatement van de eeuw).
Gelukkig bestaat er voor jou een uitzondering op het herroepingsrecht voor de levering van ‘digitale inhoud’. Dit betekent dat, als je aan bepaalde voorwaarden voldoet (let op: als je niet aan deze voorwaarden voldoet, kun je je niet beroepen op de uitzondering!), de klant geen gebruik kan maken van zijn herroepingsrecht. Zo ben je als ondernemer beschermd tegen oneerlijke retourverzoeken bij digitale producten.
Oké, maar welke voorwaarden zijn precies van belang als je je als ondernemer op deze uitzondering van het herroepingsrecht wilt beroepen?
Kort gezegd moet de consument expliciet instemmen dat hij zijn herroepingsrecht verliest zodra de download start of hij toegang krijgt tot de digitale inhoud. Dit kun je bijvoorbeeld doen door tijdens het betaalproces een verklaring te tonen waar de klant een vinkje moet zetten om akkoord te gaan. Je zult er dus in ieder geval voor moeten zorgen dat je een digitaal systeem hebt waarbij klanten actief hun toestemming geven voor het directe starten van de download of toegang tot de online cursus, en dat ze duidelijk begrijpen dat dit invloed heeft op hun herroepingsrecht.
Het is belangrijk dat dit proces zorgvuldig wordt uitgevoerd, want als je het verkeerd aanpakt, behoudt de klant alsnog zijn herroepingsrecht. Daarom adviseren we je om niet zelf te experimenteren, maar onze juridische hulp hierbij in te schakelen.
Juridisch advies nodig over het herroepingsrecht?
Twijfel je of je jouw retourbeleid goed hebt ingericht en je klanten voldoende transparant hebt geïnformeerd? Of heb je vragen over andere juridische aspecten van het herroepingsrecht? Laat het ons weten! We helpen je graag om alles in orde te maken en te zorgen dat je aan alle vereisten voldoet.
