Op een online forum kwam ik van de week de vraag tegen of een handelsnaam met terugwerkende kracht kan worden ingeschreven en of je hier iets tegen kan doen. De desbetreffende vraagsteller werd namelijk geteisterd door een vervelende concurrent, die inmiddels ook zijn handelsnaam had afgepakt, door deze zelf in te schrijven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel met terugwerkende kracht. Kan dit zomaar?
De Handelsnaamwet
Een handelsnaam is volgens de wet ‘de naam waaronder een onderneming wordt gedreven’. Met een bedrijfsnaam wordt dus een handelsnaam bedoeld. Bij het kiezen van een handelsnaam, moet je altijd even op de volgende zaken letten:
- Geeft jouw beoogde handelsnaam het idee dat je groter bent dan je daadwerkelijk bent? Dan moet je een andere naam kiezen, want dit is wettelijk gezien niet toegestaan. Stel dat je een eenmanszaak hebt ingeschreven omdat je een bloemenwinkel wilt beginnen. Het is in zo’n geval niet toegestaan om “Het mooiste boeket B.V.’ in te schrijven. Gebruik ook geen meervoudsvormen, zoals “Het mooiste boeket Jansen & de Vries”, als eenmanszaak.
- Gebruik je woorden in jouw handelsnaam zoals “advocaat” of “accountant”, terwijl je dat eigenlijk niet bent? Dan moet je jouw handelsnaam aanpassen.
- Kan jouw handelsnaam verwarring wekken bij het publiek? Ook dan moet je een andere naam zoeken. Verwarring kan ontstaan, wanneer de naam bijvoorbeeld lijkt op een andere bedrijfsnaam van een onderneming, jullie activiteiten erg op elkaar lijken of jullie in hetzelfde werkgebied acteren. Het hangt dus af van de omstandigheden van het geval, of jouw handelsnaam verwarrend kan zijn voor het publiek. Het hoeft bijvoorbeeld niet verwarrend te zijn voor het publiek, wanneer de handelsnaam van jouw advocatenkantoor erg lijkt op de naam van een ander advocatenkantoor, maar beide kantoren in verschillende steden zijn gevestigd.
- Het is niet de bedoeling dat je een bestaande merknaam van een ander gebruikt. Een merkrecht biedt namelijk meer bescherming dan een handelsnaam.
Wanneer ontstaat het handelsnaamrecht?
Artikel 5 van de Handelsnaamwet verbiedt het maken van inbreuk op een handelsnaam, die, vóórdat de onderneming onder die naam werd gedreven, reeds door een ander rechtmatig werd gevoerd of die van een eerder door een ander gevoerde handelsnaam slechts in geringe mate afwijkt en waardoor verwarring kan ontstaan voor het publiek. Een oudere handelsnaam krijgt dus voorrang op een jongere handelsnaam.
Veel ondernemers gaan onterecht uit van de gedachte dat het recht op een handelsnaam ontstaat op het moment van inschrijving in de Kamer van Koophandel. Dit is onjuist! Het recht op een handelsnaam ontstaat op het moment dat de onderneming onder de handelsnaam aan het economisch verkeer deelneemt. Een handelsnaamrecht ontstaat dus van rechtswege (en niet vanwege een inschrijving in de Kamer van Koophandel) op het moment dat de onderneming met de naam naar buiten treedt en deelneemt aan het economisch verkeer. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn, doordat je de handelsnaam gebruikt op jouw offertes en facturen, jouw website, marketinguitingen, et cetera.
Het volgende voorbeeld illustreert hoe het mis kan gaan, wanneer er niet met een bedrijfsnaam naar buiten wordt getreden :
Een ondernemer die gevestigd is in het mooie Baarn heeft op 14 juni 2019 zijn bedrijfsnaam ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Hij heeft nog even gecontroleerd of de door hem gewenste handelsnaam niet al was ingeschreven, maar dat bleek niet het geval te zijn. Zijn onderneming bevindt zich nog in de opstartfase, maar er is wel al een website in de maak vanaf de datum van inschrijving in de Kamer van Koophandel. Door een conflict met zijn websitebouwer is er een behoorlijke vertraging ontstaan en blijft de website “under construction.” De ondernemer treedt verder ook niet op een andere manier naar buiten met zijn bedrijfsnaam. Zo heeft hij nog geen visitekaartjes verspreid of een factuur verstuurd. Op 4 januari 2020 is de website gereed en stromen de eerste opdrachten binnen. Een concurrent stuurt hem op 20 januari 2020 een boze brief, waarin hij claimt dat de desbetreffende bedrijfsnaam van de ondernemer inbreuk maakt op zijn handelsnaam. Deze concurrent kan aantonen dat hij op 9 augustus 2019 al actief met de desbetreffende handelsnaam naar buiten trad, hoewel hij de handelsnaam op die datum nog niet had ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. De concurrent heeft het handelsnaamrecht, en niet onze ondernemer. Als de website van de ondernemer wel al direct actief was geweest, had de ondernemer mogelijk wél een handelsnaamrecht gekregen.
De gevolgen voor de ondernemer uit ons voorbeeld, zijn groot: een nieuwe naam betekent vaak een re-branding, en dat kost veel geld. Bovendien is het niet bepaald goed voor je reputatie, wanneer je een andere bedrijfsnaam moet gaan gebruiken.
Iemand gebruikt mijn handelsnaam!
Wanneer een handelsnaam wordt gevoerd terwijl een oudere handelsnaam al bestond, kan de ondernemer met de oudere handelsnaam bij de kantonrechter een verzoekschrift indienen en de kantonrechter verzoeken degene die de verboden handelsnaam voert ertoe te veroordelen de handelsnaam op zodanige wijze te wijzigen dat de onrechtmatigheid in de handelsnaam wordt opgeheven. Daarnaast kan een schadevergoeding worden gevorderd. Tot slot kan de ondernemer met de jongere handelsnaam door de rechter worden veroordeeld om (op zijn eigen kosten) passende informatie naar buiten te brengen over de uitspraak.
Na het lezen van deze blog is het je hopelijk duidelijk geworden dat de vraag in de titel van deze blog enigszins misleidend is: of de Kamer van Koophandel nu wel of niet een inschrijving van een handelsnaam met terugwerkende kracht accepteert, is irrelevant voor de totstandkoming van een handelsnaam. Onze vraagsteller van het forum zal moeten bekijken of hij kan aantonen dat hij al eerder met de bedrijfsnaam naar buiten trad.
