Je hebt een (geweldig!) idee dat zich nog in de conceptfase bevindt en je wilt de toekomst ervan alvast veiligstellen. Alleen hoe doe je dat? Je vraagt je af: “Hoe kan ik mijn idee het best beschermen?”
Een goed idee kan veel geld waard zijn. Wat dacht je van een nieuwe leermethode, een artistieke creatie, een technische innovatie, een (bedrijfs-)naam of logo van een nieuw product of onderneming. Toch is het nog niet zo makkelijk om een idee, via de juridische weg, te beschermen. Dat heeft vooral te maken met het feit dat een idee op zich (ofwel het abstracte idee dat al maanden in je hoofd rondzwerft), geen juridische bescherming toekomt. Slechts de concrete uitwerking van een idee kan via de juridische weg worden beschermd. Het maakt dus niet zozeer uit hoe origineel of nieuw jouw idee. Zolang het idee alleen nog maar in jouw hoofd bestaat, komt het geen juridische bescherming toe.
Jouw idee geheim houden
Het klinkt misschien een beetje flauw, maar een idee bescherm je nog altijd het best door het geheim te houden. De kans dat een concurrent per ongeluk van jouw idee hoort (en er mee vandoor gaat) is logischerwijze een stuk kleiner wanneer je jouw idee voor jezelf hebt gehouden. Je kunt je idee natuurlijk angstvallig geheim houden. Maar wat als jij je idee wilt delen? Bijvoorbeeld omdat je voor de uitvoering van jouw idee een derde partij zal moeten inschakelen? Of omdat je jouw idee wilt pitchen bij een potentiële samenwerkingspartner bijvoorbeeld? Dan wil je natuurlijk het liefst ervoor zorgen dat deze partij jouw idee geheim moet houden.
Wees je ervan bewust dat er geen ‘algemene plicht’ bestaat om bedrijfsinformatie geheim te houden. Het is dus niet zo dat, omdat de informatie voor jou belangrijk is, je er vanuit mag gaan dat de ander verplicht is om de informatie geheim te houden. Je zal dan ook actief stappen moeten ondernemen om de ander een geheimhoudingsplicht op te leggen. Daarvoor hebben we de zogeheten geheimhoudingsverklaring bedacht. In zo’n geheimhoudingsverklaring (dit wordt ook wel een NDA genoemd) spreek je af wat de ontvangende partij precies geheim moet houden en verbindt je hier een boete aan als stok achter de deur. Let er wel even op dat de NDA slechts bedoeld is als geheimhoudingsovereenkomst en geen vervanger is voor, bijvoorbeeld, een samenwerkingsovereenkomst.
Even een zakelijke tip: we begrijpen dat je graag je idee wilt beschermen. Wees je er wel van bewust dat jouw zakelijke succes vaak eerder afhankelijk is van de uitvoering van jouw idee, dan van jouw idee an sich. Zo hebben vaak meerdere mensen hetzelfde idee voor een app, en is de partij die als winnaar uit de bus komt, het bedrijf dat haar idee voor de app het best heeft uitgewerkt, het meest in marketing heeft geïnvesteerd, enzovoorts.
Idee beschermen als bedrijfsgeheim
In 2018 is de Wet bescherming bedrijfsgeheimen in werking getreden. Deze wet biedt houders van niet-openbaar gemaakte bedrijfsgeheimen de mogelijkheid om op te treden tegen derden die deze bedrijfsgeheimen, onrechtmatig, openbaar maken, gebruiken of hebben verkregen. Deze wet heeft het dus een stukje makkelijker gemaakt voor bedrijven om hun bedrijfsgeheimen actief te beschermen. Maar wanneer is er nou sprake van een bedrijfsgeheim?
- De informatie moet geheim zijn. De informatie mag dus niet algemeen bekend zijn of gemakkelijk toegankelijk voor de personen die zich ermee bezighouden.
- De informatie moet handelswaarde hebben. Dit spreekt redelijk voor zich. De informatie moet commerciële waarde hebben, omdat zij geheim is. Denk bijvoorbeeld aan het geheime recept van Coca Cola.
- Je moet redelijke maatregelen hebben genomen om jouw bedrijfsgeheim vertrouwelijk te houden. Qua maatregelen kan je bijvoorbeeld denken aan het hanteren van geheimhoudingsovereenkomsten, het fysiek beveiligen van de informatie (een kluis, bewaking, etc.), digitale beveiliging zoals encryptie, sterke wachtwoorden, enzovoorts.
Idee beschermen met auteursrecht
Zoals al eerder aangegeven, worden ideeën of concepten niet door het auteursrecht beschermd. Het auteursrecht beschermt namelijk alleen ‘werken’, en een werk moet zintuiglijk waarneembaar zijn. De concrete uitwerking van jouw idee kan wel bescherming toekomen. Zoals een foto, een boek, een video, tekening, enzovoorts. Let er wel op dat dus alleen de uitwerking van jouw idee wordt beschermd (en niet alsnog het idee waarop de uitwerking is gebaseerd).
Voorbeeld: je hebt een boek geschreven over jouw leven op het platteland in Frankrijk. Het boek (de concrete uitwerking) is auteursrechtelijk beschermd, maar het idee (‘schrijven over jouw leven op het platteland in Frankrijk’) niet. Dat betekent dat een ander dus ook over haar ervaringen in Frankrijk mag schrijven. Best logisch, toch?
Disclaimer: ook schetsen en voorbereidend werk worden beschermd door het auteursrecht. Het is dus niet zo dat alleen het eindresultaat wordt beschermd.
Moet je nou nog iets doen om jouw auteursrecht te doen laten ontstaan? Nee, helemaal niets! Het auteursrecht ontstaat namelijk helemaal vanzelf. Je hoeft dus niets te registreren of vast te leggen. Het kan soms wel nuttig zijn om jouw werk te registreren (i-DEPOT). In deze blog lees je meer over de zin (of onzin) van registratie.
Bedrijfsnaam beschermen
Heb je een fantastisch idee voor een (nieuwe) bedrijfsnaam of een mooi logo voor jouw product? Dan kan het handig zijn om jouw naam of logo als merk in te schrijven.
