Haal jij als startup wel het meest uit het intellectuele eigendomsrecht? Of heb je het juridische gedeelte even laten gaan omdat je andere prioriteiten hebt? Als startup heb je vaak een kleine beurs en een hele lange to-do list. Het beschermen van je intellectuele eigendom lijkt dan niet erg urgent. In deze blog leggen we je uit waarom het wel belangrijk is om iets met je IE te doen en hoe je ook als startup met een kleine beurs alles uit je intellectueel eigendom kan halen.
Waarom is intellectueel eigendom belangrijk voor startups?
Als startup wil je snel groeien. Dat kan alleen als je goede ideeën hebt en daar iets van kunt maken. Daar is je intellectueel eigendom (IE) voor: het zorgt ervoor dat je als startup de vruchten kunt plukken van je eigen goede ideeën en je jouw concurrenten voor kan blijven. Jouw intellectuele eigendom lijkt op het eerste gezicht wellicht vrij abstract en ongrijpbaar, maar het is waarschijnlijk een van jouw meest waardevolle activa. Bovendien hebben recente ontwikkelingen op het gebied van social media, web3 en het internet, ervoor gezorgd dat het nog belangrijker is geworden om een sterk brand neer te zetten. Merkbekendheid is een cruciaal onderdeel van elke succesvolle startup. Een goede branding wekt vertrouwen bij de consument en kan het verschil zijn tussen een flop en een succesverhaal. Ook daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe je jouw brand kan beschermen via het IE-recht.
Hieronder geven we je 5 tips om alvast mee aan de slag te gaan.
Tip 1: Identificeer het intellectueel eigendom van de startup
De eerste stap is om te inventariseren wat voor soort intellectueel eigendom je eigenlijk hebt. Dit lijkt misschien een no-brainer, maar het is gemakkelijk om over het hoofd te zien dat je voortdurend nieuw intellectueel eigendom genereert als startup. Creëer een overzicht van alles wat er is gecreëerd dat waardevol en nieuw is, en wie er aan bij hebben gedragen (“wie zijn de makers”). Wees zo precies mogelijk en doe dit vanaf het allereerste begin van de startup.
Voorbeeld: wanneer je als startup software ontwikkelt en daarbij ook gebruik maakt van open source software, is het belangrijk om elk open source component te documenteren, inclusief de bijbehorende open source licentie. Overzicht gemaakt? Dan is het tijd om te bepalen in hoeverre de creaties van jouw startup daadwerkelijk beschermd kunnen worden via het intellectuele eigendomsrecht en welke actie je daarvoor moet nemen. Zo ontstaat het auteursrecht automatisch, maar moet je voor merkbescherming een registratie indienen bij het desbetreffende bureau.
Tip 2: Creëer een IE strategie voor jouw startup
Als startup heb je vaak een klein budget. Juist daarom is het belangrijk om na te denken over een IE strategie. Pak je businessplan erbij en ga eens heel goed kijken in welke fase(s) van je businessplan je welke IE-rechten nodig hebt én hoe je jouw ie-rechten commercieel kunt exploiteren. Zijn er bepaalde assets die niet meteen bescherming nodig hebben? Dan laat je die even zitten tot een later moment. Sommige zaken wil je daarentegen direct na de oprichting (of zelfs ervoor!) regelen. Denk bijvoorbeeld aan het beschermen van je bedrijfsnaam als merk.
Tip 3: Documenteer alles!
Vaak ontstaan er conflicten over intellectuele eigendomsrechten omdat het onduidelijk is wie de rechthebbende is. Zo heeft de Auteurswet als uitgangspunt dat de maker van een werk de eigenaar is van gerelateerde IE-rechten. Toch bestaan er op dit uitgangspunt een aantal belangrijke uitzonderingen die vaak over het hoofd worden gezien. Wat dacht je van het werkgeversauteursrecht? Volgens het auteursrecht is niet de werknemer, maar de werkgever de rechthebbende op hetgeen de werknemer maakt. Je zal niet de eerste startup-founder zijn die tijdens zijn dienstverband heeft gewerkt aan een geweldig idee of concept, om er vervolgens achter te komen dat de intellectuele eigendomsrechten bij zijn ex-werkgever liggen. Als startup wil je er dus zeker van zijn dat je inderdaad de eigenaar bent van het IE. Het is derhalve belangrijk om bij te (blijven) houden wie wat maakt, wanneer en welke middelen er zijn gebruikt.
Tip 4: Denk na voordat je derden bij je startup betrekt
Wanneer je derden bij je startup betrekt, is het belangrijk om even na te gaan in hoeverre intellectuele eigendomsrechten een rol zullen spelen. Schakel je bijvoorbeeld een freelancer in? Dan is de hoofdregel dat deze het intellectueel eigendom bezit op alles wat die voor jou maakt. Natuurlijk krijg je wel een impliciete licentie van de freelancer, maar zo’n licentie is niet altijd toereikend. Daarom is het aan te raden om in de inhuurovereenkomst zzp die je met jouw freelancer sluit, een bepaling over het intellectueel eigendom van de freelancer op te nemen. Zo zou je de freelancer zijn of haar ie-rechten aan de startup kunnen laten overdragen. Wees in ieder geval niet al te aardig en stel jouw bedrijfsbelangen voorop.
Tip 5: Wees op tijd
Veel intellectuele eigendomsrechten werken op een “wie het eerst komt, het eerst maalt” basis. Daarom is het belangrijk om op tijd te beginnen met het beschermen van jouw intellectueel eigendom. Wacht in ieder geval niet te lang. Voor je het weet is een concurrent ervandoor gegaan met die inspirerende handelsnaam van je. Helaas kun je niet gewoon afwachten hoe de zaken zich ontwikkelen, want vaak is een bepaalde handeling vereist om de desbetreffende intellectuele eigendomsrechten te verwerven of te behouden. Voor merken is het bijvoorbeeld belangrijk dat je het merk daadwerkelijk gebruikt en dat je de merkregistratie op tijd vernieuwt. Stilzitten is dus echt geen optie.
