Even voor de goede orde: het “kopen” van auteursrecht bestaat eigenlijk niet. Alhoewel de term afkopen of kopen vaak wordt gebruikt, kennen we in de wet alleen de opties “overdracht” of “licentie”. Als ik het in deze blog over het kopen van auteursrecht heb, refereer ik aan de overdracht van het auteursrecht. Hoe duur is het kopen van auteursrecht eigenlijk? Is een overdracht goedkoper dan een licentie? En, over wat voor soort prijzen hebben we het dan?
Wat is het auteursrecht?
In artikel 1 van de Nederlandse Auteurswet staat de volgende definitie van het auteursrecht:
“Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.”
In andere woorden: alleen met toestemming van de maker mag je iets “doen” met het werk. Wil je die mooie foto of quote van het internet op je website plaatsen? Dan zal je om toestemming moeten vragen. Ben je voornemens om een stuk muziek voor een publiek uit te voeren? Ook dan heb je toestemming nodig van de auteursrechthebbende. De auteursrechthebbende is meestal de maker van het werk, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Zo kan het auteursrecht op de werkgever zijn overgegaan of misschien is het auteursrecht inmiddels al lang overgedragen aan een derde partij.
Auteursrecht verkopen of in licentie geven?
Het overdragen van je auteursrecht (“verkopen”) heeft andere gevolgen dan het in licentie geven ervan. Als je jouw auteursrecht verkoopt, ben je jouw rechten zo goed als kwijt. Je verliest de zeggenschap over het gebruik van jouw werk en mag zelf ook niet zomaar meer gebruik maken van hetgeen je hebt gemaakt. Wil je als fotograaf bijvoorbeeld een foto opnemen in jouw portfolio maar heb je de auteursrechten reeds overgedragen? Dan zal je om toestemming moeten vragen aan de nieuwe auteursrechthebbende. Overdracht is zodoende een vrij heftige maatregel, waar je niet al te lichtzinnig mee moet omspringen. Wij raden het creatives dan ook altijd aan om even goed na te denken alvorens men een handtekening plaatst onder de akte van overdracht. Onthoud: het staat je als maker altijd vrij om jouw auteursrecht niet af te staan.
Een licentie, daarentegen, geeft je als maker de kans om de touwtjes in (eigen) hand te houden. Een licentie geven is het toestaan van het gebruik van jouw werk. Aan dit gebruiksrecht kan je flink wat voorwaarden stellen waardoor je de controle blijft behouden. Zo mag je het gebruiksrecht bijvoorbeeld beperken tot:
- bepaalde doeleinden;
- bepaalde media;
- bepaalde landen, regio’s;
- een bepaalde duur.
Prijs van het auteursrecht
Laten we vooropstellen dat er nergens in de wet een mooie prijstabel staat waaruit je kan afleiden hoe duur een overdracht van auteursrechten moet kosten. Het staat je als maker dus helemaal vrij om zomaar een bedrag uit de lucht te prikken. Het bepalen van een prijs voor de overdracht van jouw auteursrecht, is dan ook een commerciële beslissing die je zelf zal moeten maken. Uiteraard is het natuurlijk wel wat makkelijker communiceren met de wederpartij als je jouw prijs enigszins weet te onderbouwen. Voorop staat dat je voor een volledige overdracht van jouw auteursrechten, een hogere vergoeding kan rekenen dan een voor een specifieke, beperkte, licentie. Je bent als maker na de overdracht immers je auteursrechten kwijt en de nieuwe auteursrechthebbende kan jouw werk onbeperkt gebruiken. Daar mag dan ook wel iets voor tegenover staan. In de praktijk worden er vaak prijzen van 50-300% over de maakprijs berekend.
Geen standaardbedragen
Het staat je als maker vrij om een eigen prijs te bepalen voor de overdracht van jouw auteursrecht. Er zijn dan ook geen standaardbedragen voor de verkoop van je auteursrecht of het in licentie geven ervan. Dat betekent dus vaak dat je er met onderhandelingen samen uit zal moeten komen.
Kan je wel wat hulp gebruiken bij het bepalen van jouw prijs? Of heb je een andere vraag over de overdracht van het auteursrecht? Neem dan gerust contact met ons op.
